افراد زیادی هستند که هیچ‌گاه واژه سارکوما به گوششان نخورده است و با توجه به نادر بودن این نوع سرطان بیشتر مردم اطلاعات زیادی دراین‌باره ندارند درنتیجه بر آن شدیم تا هم‌زمان با ماه آگاهی بخشی سارکوما در جهان، ما نیز با هدف آموزش و اطلاع‌رسانی در مورد این بیماری به تشخیص زودهنگام و در نتیجه درمان مؤثرتر و بهبود بیماران مبتلا کمک کنیم.
سارکوما چیست؟
سارکوما نوعی سرطان نادر در بزرگسالان و اما شایع‌تر در کودکان است. به طورکلی سارکوماها گروهی از بدخیمی‌ها هستند که زیرمجموعه‌های بسیار متنوعی دارند و در عین‌حال جزو بدخیمی‌های نادر در انسان اند به طوری که حدود یک درصد کل سرطان‌های بشر را تشکیل می‌دهند. این نوع از سرطان به دلیل اینکه می‌توانند از بافت‌های مختلفی ازجمله عصب، عضله، مفصل، استخوان، چربی و عروق خونی منشا بگیرند، انواع گوناگونی دارند.
هرگاه سلول‌های طبیعی بخش های گفته شده به سلول‌های سرطانی تبدیل شوند بدون کنترل دچار رشد و گسترش می‌گردند و چون این بافت‌ها در همه جای بدن یافت می‌شوند سارکوما می‌تواند در هرجایی از بدن به وجود بیاید که در این بین شایع‌ترین محل اندام‌ها هستند.
انواع سارکوم های کدامند؟
سارکوماها به دو گروه اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند:
۱. سارکوم بافت نرم
۲. سارکوم استخوان
سارکوم های بافت نرم شامل چربی، عضلات، اعصاب، تاندون‌ها، عروق خونی، لنفاتیک و غیره هستند و در هرجایی از بدن یافت می‌شوند. سارکوماهای بافت نرم نسبت به سارکوماهای استخوان شایع‌تر هستند. بیشترین محل بروز سارکوم بافت نرم در اندام‌ها خصوصاً اندام¬های پایینی (تحتانی) است به طوری که حدود ۳۰ درصد موارد در ران بروز می‌کند. با افزایش سن احتمال ابتلا به سارکوم¬های بافت نرم افزایش می‌یابد و متوسط سن بروز آن ۶۵ سال است.
علت سارکوما چیست؟
درواقع هیچ علت قطعی برای سارکوما تا کنون شناخته نشده است. در برخی منابع مواردی ازجمله سابقه پرتودرمانی قبلی، مواجهه طولانی‌مدت با مواد شیمیایی سمی، سابقه نشانگان (سندروم) های خانوادگی، به عنوان عواملی با احتمال افزایش خطر بروز سارکوما مطرح شده‌اند اما اکثر افرادی که به این نوع سرطان مبتلا می‌شوند هیچ عامل خطری ندارند.
به یاد داشته باشید، شما می‌توانید همه عوامل خطر را داشته باشید و همچنان به سارکوما مبتلا نشوید یا می‌توانید هیچ عامل خطر شناخته‌شده‌ای نداشته باشید و همچنان به آن مبتلا شوید.
علایم سارکوما چیست؟
بیماری سارکوما بسته به محل و نوع آن علایم متفاوت و گسترده‌ای دارد. در مراحل اولیه، ممکن است بیمار هیچ علامتی نداشته باشد و به تدریج و با رشد توده، علایمی مانند توده قابل لمس دردناک و یا بدون درد، درد استخوانی، شکستگی غیرعادی استخوان به عنوان مثال توسط یک آسیب اندک و یا بدون وارد شدن آسیب، درد شکمی و کاهش وزن در فرد مبتلا بروز یابد.
روش تشخیص سارکوما چیست؟
به طور کلی مراقبت از بیماران، با تایید تشخیص شروع می‌گردد. این روند توسط پزشک و بر اساس محل توده با انجام بررسی‌هایی ازجمله تصویربرداری و تست های آزمایشگاهی آغاز می‌گردد و با قطعی‌ترین روش جهت افتراق ضایعات بدخیم از خوش‌خیم که نمونه‌برداری از بافت توده و ارسال آن به آسیب‌شناسی جهت بررسی میکروسکوپی است، تکمیل می‌گردد.
نحوه درمان سارکوما به چه صورت می‌باشد؟
به طور کلی، درمان سارکوما به نوع، محل و مرحله سرطان بستگی دارد.
مرحله سارکوم بر اساس اندازه و درجه تمایز تومور و اینکه آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته (یا به اصطلاح متاستاز داده است) مشخص می‌گردد. گزینه‌های درمانی سارکوم ها شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی و یا ترکیبی از این روش‌ها است که توسط تیم پزشکی درمانگر برای هر فرد تصمیم‌گیری می‌شود.
جراحی رایج‌ترین درمان برای سارکوم است که طی آن بافت سرطان و حاشیه امنی از بافت سالم اطراف آن برداشته می‌شوند.
پرتودرمانی روش دیگری است که ممکن است قبل از جراحی، با هدف کوچک کردن تومور و یا بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده استفاده شود.
شیمی‌درمانی (درمان با داروهای ضد سرطان) ممکن است همراه با پرتودرمانی قبل یا بعد از عمل جراحی برای کوچک کردن تومور یا کشتن سلول‌های سرطانی باقیمانده استفاده شود. همچنین اگر سرطان به سایر نواحی بدن گسترش‌یافته باشد، ممکن است از شیمی‌درمانی برای کوچک کردن توده و کاهش درد و آسیب های ناشی از آن استفاده شود.
در پایان، ازآنجایی‌که سارکوم گروه متنوعی از بیماری‌ها است، تشخیص دقیق و زودهنگام، قبل از گسترش بیماری برای اثربخشی درمان¬ها حیاتی است. درنتیجه به محض اینکه متوجه توده و یا برجستگی غیرطبیعی شدید به پزشک و یا سیستم بهداشتی درمانی جهت بررسی بیشتر و تشخیص قطعی مراجعه نمایید.
