به مناسبت ۱۹ شهریور ماه، روز جهانی پیشگیری از خودکشی
میزان بروز افکار و یا اقدام به خودکشی در بیماران مبتلا به سرطان
سال ها پیش حین دوران تحصیل مردی را دیدم که مبتلا به سرطان مثانه بود. قبل از این تشخیص، بیمار دارای خانواده و شغلی درخور بود و هیچ سابقه ای از بیماری روانی نداشت. اما اندکی بعد از اطلاع از بیماری خود در وان حمام با یک چاقو قصد خودکشی داشت. بیمار هفته آخر زندگی خود را در بخش روانپزشکی سپری کرد. این بخشی از خاطرات دکتر سلینگر-بهم، متخصص اعصاب و روان بود که اخیرا در نشریه نیویورک تایمز به چاپ رسید. اگرچه این یک نمونه افراطی از مواجهه با سرطان است، اما افکار خودکشی در بیماران مبتلا به سرطان، ۸۵ درصد بیشتر از جامعه است. دکتر سلینگر پیشنهاد می کند که شاید صحبت با بیمار در مورد افکار خودکشی در مراحل اولیه تشخیص سرطان مانع از این فاجعه شود.
دو مطالعه بزرگ چندملیتی که اخیرا به چاپ رسیده اند اطلاعات متقن و مفیدی از میزان بروز و عوامل احتمالی خودکشی در بیماران مبتلا به سرطان ارائه کرده اند. در مطالعه اول دیده شد که هرچه سرطان کشنده تر باشد، افکار خودکشی نیز بیشتر است. میزان بروز سرطان در کشورهای غربی بیشتر از شرقی و اروپا است. بعضی افراد از ترس تقبل هزینه های کمرشکن سرطان توسط خانواده، اقدام به خودکشی می کنند. بر اساس یافته های مطالعه دوم، ۵ درصد بیماران مبتلا به سرطان، بعد از ابتلا به سرطان دچار افسردگی و ۵ درصد نیز دچار بیماری اضطرابی می شوند. یک درصد بیماران دارای افکار خودکشی هستند. یک چهارم بیماران بعد از تشخیص به مصرف مواد روانگردان رو آوردند که به مرور زمان تشدید شده بود. قوی ترین عامل خطر خودکشی، درمان سه گانه با جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی بوده است (به دلیل آگاهی از عوارض تجمعی، طول و شدت درمان). شیمی درمانی به تنهایی نیز عامل خطر قدرتمندی برای اقدام به خودکشی بوده است. محقق اصلی این مطالعه توصیه می کند که شاید لازم باشد اطلاعات مربوط به احتمال بروز افسردگی و خودکشی قبل از هر اقدام درمانی به بیماران داده شود تا در مورد نوع درمان تصمیم جامع تری بگیرند.
یکی از نکات عجیب یافت شده در این مطالعه بروز ۹۸ درصدی افسردگی در بیماران مبتلا به سرطان بیضه بوده است در صورتی که این سرطان در صدر فهرست کشنده ترین سرطان ها قرار ندارد. این یافته پیشنهاد می کند که نه تنها میزان کشندگی و نوع درمان و هزینه ها در بروز افکار خودکشی نقش دارند، بلکه به هم ریختن تصویر ذهنی افراد از خود و تصور انگ اجتماعی احتمالی نیز می تواند مسیر درمان بیمار را با چالش مواجه کند.
وندی بالیت، روانشناس بالینی معتقد است از آنجایی که مطالعات ارزیابی سلامت روان معمولاً مبتنی بر پرسشنامه‌هایی است که بر خوداظهاری تکیه می‌کنند، احتمالاً داده‌های فعلی کمتر از واقعیت است. انگ های اجتماعی مداوم در خصوص اختلالات روانپزشکی به این معنی است که مردم ممکن است در مورد وضعیت سلامت روان خود اظهار نظر نکنند.
دستورالعمل‌های درمانی فعلی در غرب، غربالگری افسردگی را به عنوان بخشی از مراقبت‌های معمول سرطان پیشنهاد می‌کنند که به نظر می رسد باید افکار خودکشی را هم شامل شوند.
شاید لازم باشد در آموزش به بیماران به این نکته اشاره شود که اگر فرد مبتلا به سرطان است و افکار خودکشی دارد، می تواند به صورت ۲۴ ساعته با مرکز اورژانس های اجتماعی تماس بگیرد. در نهایت اینکه، با توجه به شیوع این مشکل، شاید لازم باشد، انکولوژیست ها و سایر تخصص هایی که با بیماران مبتلا به سرطان روبرو هستند، پرسش نامه های غربالگری خودکشی را در محل کار خود داشته باشند.
