به مناسبت هفته ارتقا سلامت جوانان

میزان شیوع سرطان در جوانان در سراسر دنیا قابل توجه است. بسیاری از مردم تصور می کنند این بیماری مربوط به دوران میانسالی و پیری است اما امروزه بروز قابل توجه سرطان در جوانان و نوجوانان نیز مشاهده می شود که دلیل آن نامعلوم باقی مانده است. ابتلا به سرطان در جوانان می‌تواند ناشی از عوامل مختلف، از جهش‌های ژنتیکی گرفته تا سبک زندگی و تاثیرات محیطی باشد.

تعدادی از عوامل محیطی، مانند قرار گرفتن در معرض اشعه، با خطر ابتلا به سرطان در جوانان مرتبط است. اما گاهی قرار گرفتن در معرض اشعه ممکن است قابل اجتناب نباشد، مثلا اگر یک کودک یا نوجوان برای درمان سرطان نیاز به رادیوتراپی داشته باشد. البته عواملی همچون مصرف دخانیات، استفاده از مواد غذایی ناسالم و رژیم غذایی نامطلوب (مصرف بیش از حد فست فود و غذاهای سرخ کردنی و اجتناب از مصرف کافی میوه و سبزیجات) مواجهه با پرتوها و اشعه های سرطان زا و  عفونت های باکتریایی و ویروسی و  غیره نیز از عوامل ابتلا به بیماری سرطان است.

بروز سرطان در جوانان با علائمی خاصی خود را نشان خواهد داد که می تواند شامل تب، کم خونی، خونریزی از لثه و بینی، خون‌ریزی‌های زیر جلدی، درد و گاهی تورم مفاصل، بزرگی کبد و  غیره باشد.

 با توجه به این موارد امکان پیشگیری از سرطان در جوانان وجود دارد و می توان برای کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان در طول زندگی اقداماتی همچون عدم مصرف دخانیات، داشتن وزن مناسب و سالم، محدود کردن زمان قرارگرفتن در معرض آفتاب، محدود کردن شرکای جنسی و استفاده از ارتباط های جنسی ایمن (که می تواند خطر ابتلا به ویروس HPV  و HIV را کاهش دهد)، انجام داد.

غربالگری یک بیماری مانند سرطان، به معنای انجام اقدام های تشخیصی در افرادی است که هیچ علامتی ندارند. غربالگری برخی سرطان ها، مانند سرطان دهانه رحم و روده بزرگ، در واقع می تواند به یافتن تغییرات پیش سرطانی قبل از اینکه شانس تبدیل شدن به سرطان را داشته باشند، کمک کند. خطر سرطان دهانه رحم در افراد زیر ۲۵ سال بسیار کم است. این خطر با افزایش سن افزایش می یابد. توصیه سازمان جهانی بهداشت این است که غربالگری سرطان دهانه رحم در فاصله ۳۰ تا ۴۹ سالگی با روش های دقیقی همچون تست HPV به فاصله هر ۵ تا ۱۰ سال (بسته به منابع موجود) انجام شود.

سرطان روده بزرگ در افراد مسن بسیار شایع‌تر است بنابراین غربالگری برای افراد در معرض خطر متوسط تا سن ۴۵ سالگی توصیه نمی‌شود. اما افرادی که خطر بالایی برای ابتلا به سرطان دارند، مانند افرادی که دارای بیماری‌های ارثی یا سابقه خانوادگی قوی هستند، غربالگری ممکن است زودتر توصیه شود (گاهی در اوایل سال‌های نوجوانی).

برخی از واکسن ها ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در افراد کاهش دهند. به عنوان مثال، واکسن می تواند به جلوگیری از عفونت HPV (ویروس های مرتبط با سرطان دهانه رحم)کمک کند. این واکسن‌ اگر در سنین پایین‌تر تزریق شود، بهتر عمل می‌کند و توصیه می‌شود که به کودکان بین ۹ تا ۱۲ سال تزریق شوند. نوجوانان و بزرگسالان ۱۳ تا ۲۶ ساله که هنوز واکسینه نشده‌اند، یا تمام دوزهای خود را تزریق نکرده‌اند نیز باید در اولین فرصت واکسینه شوند.

منابع:

۱. https://www.cancer.org/cancer/types/cancer-in-young adults/prevention.html

۲. Beyer A,Ries L,Ferrari A,Whelan J,Barr R Adolescents and young adults with cancer.In:DeVita VT,Lawrence TS,Rosenberg SA,eds.DeVita, Helman,and Rosenberg’s Cancer:Principles&Practice of Oncology.;2019:1617-1631.