تازههای پیشگیری، تشخیص و درمان سرطانهای زنان
سرطانهای ناحیه ژنیکولوژیک شامل گروهی از سرطانها هستند که از دستگاه تناسلی خانمها منها میگیرند و بهعنوان سرطانهای زنان معروف هستند. سرطانهای ژنیکولوژیک به انواع مختلفی تقسیمبندی میشوند. ۵ نوع از آنها بیشترین میزان شیوع رادارند. این ۵ مورد شامل سرطانهای رحم، تخمدان، سرویکس، واژن و ولو میشوند. دراینبین سرطان رحم شایعترین نوع محسوب میشود. در مرحله بعدی سرطان تخمدان قرار دارد که رتبه هشتم در سرطانهای خانمها را به خود اختصاص میدهد. از طرف دیگر سرطانهای سرویکس و واژن به نسبت دو سرطان دیگر شیوع بسیار کمتری دارند. ولی بااینوجود باید توجه داشت که علیرغم میزان شیوع پایین آنها، مرگومیر بالای را به همراه دارند.
همانند بسیاری از سرطانهای دیگر، این دسته از سرطانها نیز بار اقتصادی بسیار سنگینی را بر دوش نظام سلامت هر جامعه اعمال میکنند.هرکدام از سرطانهای ناحیه ژنیکولوژیک دارای عوامل خطر متنوعی هستند که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان میشوند. شناخت این عوامل خطر و دوری از آنها باعث کاهش میزان ابتلا به این دسته از سرطانها خواهد شد.
از میان سرطانهای ناحیه ژنیکولوژیک، سرطانهای سرویکس و واژن ارتباط زیادی با نوعی ویروس به نام ویروس زگیل تناسلی یا HPV دارند درنتیجه واکسیناسیون علیه آن میتواند نقش به سزایی در جلوگیری از ابتلا به این سرطانها داشته باشد. توصیه میشود واکسیناسیون از سن ۹ تا ۲۶ سالگی و حتی پسازآن تا سن ۴۵ سالگی انجام شود. واکسیناسیون از سن ۲۶ سالگی به بعد سود کمتری نسبت به قبل از آن به دلیل کاهش مواجهه با ویروس HPV خواهد داشت. پیشنهاد میشود افراد کمتر از ۱۵ سال ۲ دوز و افراد بالای ۱۵ سال ۳ دوز واکسن دریافت کنند.
همچنین غربالگری نقش به سزایی در شناخت سلولهای پیش بدخیم و درنتیجه تشخیص زودهنگام سرطانها و درمان بهموقع آنها خواهد داشت. در حال حاضر غربالگری سرطان دستگاه تناسلی با روش کورتاژ تشخیصی، بسیار راحت شده است. در این روش بدون نیاز به بیهوشی و بهصورت سرپایی، تغییرات پیش سرطانی رحم مشخص میشود. در حال حاضر بهترین و سریعترین روش تشخیص و غربالگری سرطان رحم، تست پاپ اسمیر است. انجام تست تشخیص HPV از سن ۳۰سالگی به بعد (در صورت گذشت سه سال از ارتباط جنسی) در تشخیص زودهنگام سرطان ناحیه سرویکس یا دهانه رحم کمککننده خواهند بود.
شناخت علائم هشدار ازجمله ترشحات غیرطبیعی و خونابهای ناحیه واژن، دردهای مبهم لگنی، زگیلهای تناسلی، تکرر و سوزش ادرار و مراجعه زودهنگام به پزشک در صورت داشتن علائم میتواند در پیشگیری از سرطانهای ناحیه ژنیکولوژی نقش به سزایی داشته باشد. درد در ناحیه پشت و کمر بهصورت مزمن میتواند نشاندهنده سرطان تخمدان باشد.
چاقی و افزایش بافت چربی به دلیل افزایش ترشح هورمون استروژن، میتواند خطر ابتلا به برخی سرطانهای ژنیکولوژیک را افزایش دهد، بنابراین مصرف غذاهای سالم، ورزش و کاهش وزن و درنتیجه کاهش بافت چربی در پیشگیری از سرطان نقش پررنگی دارد.
اقدامات لازم برای تشخیص بر اساس نوع سرطان متفاوت است. بهطورکلی اقدامات لازم برای تشخیص شامل معاینه بالینی، تست HPV با یا بدون پاپ اسمیر و انجام کولپوسکوپی، ام آر آی ناحیه شکم و لگن، سیتیاسکن، لاپاروسکوپی تشخیصی و تهیه نمونه بافتی هستند. انجام تستهای ژنتیکی در صورت سابقه خانوادگی مثبت نیز در مسیر تشخیص و همچنین در درمان میتواند کمککننده باشد.
روشهای متفاوتی برای درمان سرطانهای ژنیکولوژی وجود دارد که به نوع و میزان گستردگی بیماری بستگی دارد. درمان سرطانهای ژنیکولوژیک شامل جراحی، شیمیدرمانی و یا رادیوتراپی است. بسته به نوع سرطان ممکن است بیش از یک روش درمانی استفاده شود.
بعضی از بیماران ابتدا جراحی و سپس برای کموتراپی و رادیوتراپی مراجعه میشوند و بعضی دیگر از بیماران ابتدا کموتراپی و رادیوتراپی دریافت کرده و در صورت قابل جراحی بودن جهت انجام جراحی به متخصص زنان ارجاع خواهند شد. امروزه استفاده از تارگت تراپی ها و استفاده ترکیبی از کموتراپی و ایمونوتراپی در درمان سرطانهای ژنیکولوژیک نقش سازندهای در افزایش میزان بقا و موفقیت درمان داشته است.