مراقبت های لازم در مادران باردار و شیرده مبتلا به سرطان
شعار هفته جهانی شیردهی سال ۲۰۲۲ قدمی رو به جلو برای تغذیه با شیر مادر: آموزش و حمایت است.
سرطان در دوران بارداری و شیردهی، نه تنها یک نگرانی بزرگِ بیماران، بلکه موقعیتی چالشی و سردرگم کننده برای درمانگران نیز هست. هر کدام از مراحل تشخیص، درمان، بررسی پاسخ به درمان و پیگیری این بیماران، با ملاحظاتی همراهند که در سایر افراد ممکن است مهم نباشد.
پیشرفت مراقبت های تشخیصی و درمانی پیش از تولد، امکان زنده ماندن جنین خارج از بدن مادر در ماه های پایین تر بارداری، ایمن تر شدن درمان های جراحی و وجود طیف وسیعی از روش های غیر جراحی درمان سرطان، همگی گزینه ها و مسیر های درمانی متعددی پیش روی بیمار و درمانگر گذاشته اند. اگر سقط درمانی قبل از شروع درمان بیماری گزینه مورد نظر مادر نباشد، هر کدام از این مسیرها با مزایا و معایبی برای مادر و جنین همراه خواهند بود که نیازمند بررسی دقیق و تصمیم گیری مشترک بیمار و درمانگر است.
به طور کلی، روش های درمانی جراحی در بیشتر زمان دوران بارداری و در کل دوران شیردهی، تفاوتی با عوارض و مرگ و میر با جمعیت عمومی ندارد. همچنین، بسیاری از داروهای شیمی درمانی در دو سوم پایانی بارداری، با در نظر گرفتن عوارض جنینی کم، قابل استفاده اند. در دوران شیردهی نیز، با در نظر گرفتن شرایطی خاص، می توان از فواید شیردهی برای جنین و شیمی درمانی برای مادر بهره مند شد. تقریبا ایمن بودن هیچ یک از داروهای هدفمند درمان سرطان در دوره بارداری نشان داده نشده و بسیاری از آنها با عوارض مهم جنینی همراه اند. پرتودرمانی به عنوان یکی از روش های درمانی مهم در کنار سایر روش ها، در بارداری با چالش بیشتری همراه بوده و نیازمند تصمیم گیری مشترک و آگاهانه بیمار و درمانگر است. شیردهی در دوره پرتودرمانی تقریبا امن بوده و خطری برای نوزاد نخواهد داشت.
به طور کلی، مطالعات علمی نشان می دهند که صرف بارداری پیش آگهی مادر مبتلا به سرطان را بدتر نخواهد کرد با این حال، از آنجایی که به نسبت بیماران غیرباردار مطالعات در زنان باردار زیاد نیستند نمی توان تنها به نتیجه این مطالعات اکتفا کرد. همچنین، نتایج طولانی مدت بسیاری از گزینه های درمانی غیر جراحی بر جنین هنوز به طور کامل مشخص نیستند. اکثریت داروهای شیمی درمانی تا حدودی بر ساختار جفت تاثیرگذارند و وارد جریان خون جنینی می شوند. عوارض بسیار مهم داروهای شیمی درمانی از جمله کاهش گلبول های سفید دفاعی بدن و تب ناشی از آنها، در مادران باردار با خطر بالاتری همراه بوده و نیازمند مراقبت بیشتری اند. بسیاری از داروهای شیمی درمانی خود می توانند ادامه بارداری را با خطر همراه کرده و منجر به زایمان زودتر از موعد شوند. درمان سرطان در بارداری نیازمند معاینه و بررسی های آزمایشگاهی و تصویربرداری مکرر جنین و مادر بوده و این به نسبت شرایط بیمار و امکانات در دسترس، می تواند روند درمان را غیرممکن و ناایمن کند. در نتیجه، هنوز نمی توان گفت که در صورت عدم وجود شرایط ایده آل و وقوع عوارض، نتایج درمان های ضد سرطان در افراد باردار با نتایج در بیماران غیرباردار یکسان است.
حتی در شرایط ایده آل، سرطان و درمان آن در دوران بارداری، چالشی حرفه ای برای درمانگر و همچنین یک دوراهی اخلاقی برای بیمار و درمانگر است. هر تصمیم گیری در این دوران نیازمند تصمیم گیری مشترک و آگاهانه تیم پزشکی و بیمار و قبول آگاهانه تمامی فواید و عوارض ممکن توسط بیمار است.
