بیماری سرطان، مسئله‌ای است که هر دو بعد روحی و جسمی را در بر می‌گیرد؛ به هیچ وجه نباید تأثیر روحیه و شرایط احساسی خود را در سیکل درمان دست‌کم بگیریم. برای درمان سرطان علاوه بر درمان جسمی، مراقبت از سلامت ذهنی و عاطفی فرد حائز اهمیت است؛ چرا که داشتن انگیزه قوی و از دست ندادن امید، شرط اساسی برای مبارزه با سرطان است. از آنجا که استرس، نگرانی و خشم، تضعیف‌کننده سیستم ایمنی بدن است که خود می‌تواند به درمان نشدن آن منجر شود، برخوردار بودن از سلامت روان و روحیه‌ای قوی برای مبارزه با سرطان اهمیت زیادی دارد.
زمانی که افراد متوجه بیماری سرطان خود می‌شوند دچار غم، اندوه، خشم، ناامیدی، بی‌حوصلگی و ترس می‌شوند. ابتدا شما حق دارید که ناراحت و اندوهگین شوید ولی این حالات نباید ادامه پیدا کند و مزمن شود. اطرافیان نیز معمولاً متوجه تغییر بسیار ناگهانی در شخصیت و رفتارتان می‌شوند.
هیچ‌کس زمانی که متوجه می‌شود سرطان دارد، احساس خوبی نخواهد داشت. مسئله مهم این است زمانی که شما از بیماری خود باخبر شدید، به جای تلاش برای انکار احساس خود بتوانید شرایط و حالات خود را درک کنید. اگر بتوانید راهی برای درمان استرس پیدا کنید و مهارت ذهن آگاهی را تمرین کنید تا بتوانید در لحظه زندگی کنید، می‌توانید به سیکل بهبود خود کمک کنید و از لحظاتی که در اختیار دارید در کنار دوستان و خانواده خود لذت ببرید. شما نباید ذهن خود را فقط با بیماری خود درگیر کنید.
تغییرات شخصیتی که در اثرسرطان یا شیمی‌درمانی رخ می‌دهد، ممکن است برایتان بسیار ناراحت‌کننده باشد، چرا که متوجه می‌شوید که رفتار مناسبی با نزدیکانتان ندارید یا ممکن است ارتباط برقرار کردن با افرادی که دوستشان دارید برایتان نسبت به قبل آسان نباشد.
صحبت کردن با یک مشاور روانشناس در مورد مسائل عاطفی، مشکلات و احساسات خود می‌تواند در مبارزه با بیماری سرطان به همان اندازه که درمان فیزیکی مفید است، اثر بخش باشد. برای حل کردن مشکلات عاطفی، استرس، اضطراب و افسردگی ممکن است داروهای ضد‌افسردگی تجویز شود. همچنین بهره‌گیری از جلسات مشاوره روانشناسی به شما در کنترل استرس، اضطراب، افسردگی، ناراحتی و پرخاشگری کمک می‌کند. در نهایت توصیه می‌شود که ارتباط سرطان با استرس را نادیده نگیرید، چرا که عوارض استرس بر بدن در بسیاری از تحقیقات به اثبات رسیده است.
سرطان علاوه بر فشاری که به‌خود فرد وارد می‌کند، تمام اطرافیان را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر احساس خشم و غم، اضطراب، وسواس و ترحم بیش از حد نیز می‌تواند واکنش‌های اطرافیان باشد. در کنار درمان‌های جسمی و جراحی، امروزه روان‌درمانی در بهبود زندگی مبتلایان به سرطان و اطرافیان آنها بسیار مؤثراست.
خانواده‌هایی که ارتباط مؤثر با یکدیگر داشته باشند، حمایت آنها جنبه دلسوزی نداشته باشد و بتوانند مانع از انزوا و تنهایی بیمار شوند، می‌توانند در بهبود وضعیت مبتلا به سرطان مؤثر باشند. همچنین اقوام درجه ۲ و دوستان می‌توانند نقش مهمی داشته باشند و در زمان‌هایی خستگی خانواده و اقوام درجه یک را کم کرده و برای آرامش آنها و بیمار نقش پررنگی ایفا کنند.
اطرافیان لازم است که به بیماری به چشم یک فاجعه نگاه نکنند و در مقابل تلاش نکنند که بیماری را بی‌اهمیت و ساده جلوه بدهند.
هنگام تشخیص سرطان برای شما، پذیرش و سازگاری، ۲مفهوم مهم در مسئله سرطان است. پذیرش به این معنا که شما نباید خود را از دیگران جدا کنید و بدانید که درگیر شده‌اید، بپذیرید و سعی کنید با آن کنار بیایید. پذیرش به شما کمک می‌کند تا راه‌حل‌های مناسب را بیابید و برای «خوب بودن» در هر شرایطی تلاش کنید.
مرحله دوم سازگاری است. ما بسیار تأکید داریم که توانایی سازگاری یکی از مهم‌ترین جنبه‌های سلامت روان است. اختلال عدم‌سازگاری به این معناست که فرد نتواند نسبت به یک عامل تنش‌زا و استرسی، واکنش مناسب داشته باشد. فرد باید بتواند رفتار و زندگی خود را نسبت به شرایط جدید تغییر دهد تا توازن بین مشکل پیش آمده و زندگی برقرار شود. سازگاری به‌معنای رضایت از شرایط نیست، بلکه به شما کمک می‌کند که کیفیت زندگی خود را کاهش ندهید و بتوانید مثل گذشته، حتی بهتر از آن، با چالشی مثل سرطان کنار بیایید.
