درباره سرطان پستان در مردان بیشتر بدانیم!
سرطان پستان در مردان نادر است.اگرچه این سرطان در مردان شباهت های زیادی به زنان دارد اما تفاوت های مهمی نیز بین دو جنس مشاهده می شود. از نظر اماری در امریکا نیم تا یک درصد سرطان های پستان را سرطان های پستان مردان تشکیل می دهند که این آمار تا ۶ درصد در افریقا افزایش می یابد. مانند زنان، احتمال بروز این سرطان با افزایش سن بیشتر می شود و البته تقریبا سن ابتلای مردان، ۵ تا ۱۰ سال بیشتر از زنان است.
درست است که در مطالعات، عوامل خطر مختلفی برای این سرطان به دست آمده، اما اکثر مردانی که مبتلا می شوند، هیچ کدام از عوامل خطر را ندارند. برخی از این عوامل خطرساز شامل مواردی ژنتیکی و سابقه خانوادگی، تغییرات هورمونی و بیماری های اولیه ی بیضه است.
سابقه خانوادگی سرطان پستان در اقوام درجه یک و یا وجود دو فرد مبتلا به سرطان پستان یا تخمدان، احتمال ارثی بودن این بیماری و مثبت بودن جهش در ژنی به نام BRCA که عامل مهمی در ابتلا به این سرطان است را بالا می برد. از آنجایی که احتمال مثبت شدن جهش این ژن در مردان مبتلا به سرطان پستان بالاتر است، توصیه می شود تمام مردان مبتلا از نظر ژنتیکی بررسی شوند.
تحریک تولید استروژن اضافی در بدن که ممکن است در اثر مصرف مواد دارای استروژن یا تستوسترون ایجاد شود، اختلالات کبدی، چاقی، مصرف الکل، بیماری های تیروییدی یا شرایط ارثی نادری مثل بیماری کلاین فلتر احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد.
اورکیت (لتهاب بیضه)، بیضه های پایین نیامده و آسیب به بیضه، بیماری هایی هستند که در آنها احتمال کاهش آندروژن ها (هورمونهای مردانه) در بیضه و افزایش استروژن و به دنبال آن افزایش احتمال سرطان پستان وجود دارد.

سرطان پستان در آقایان چه علامتی دارد؟
حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد مردان در ابتدای تشخیص، یک توده ی بدون درد و سفت و معمولا متحرک در پشت نیپل (نوک سینه) لمس می کنند. احتمال ابتلای پستان چپ کمی بیشتر است و به ندرت هر دو پستان درگیر می شوند. ممکن است تغییرات پوستی مثل کشیده شدن نیپل به عقب، زخم یا چسبیدن توده به پوست و بافت های اطراف وجود داشته باشد. در مراحل پیشرفته، غدد لنفاوی زیر بغل قابل لمس می شوند.
برای تشخیص سرطان پستان در مردان همچون زنان، بعد از شک به توده باید ماموگرافی انجام شود و در صورت مشکوک بودن ماموگرافی، از توده نمونه گرفته شود. نمونه گیری از توده برای تشخیص پاتولوژی و بررسی گیرنده های هورمونی (جهت ادامه درمان ) الزامی است.
در صورت لمس توده، احتمال تشخیص های دیگری به جز سرطان وجود دارد که البته بعد از معاینه توسط پزشک و سایر اقدامات تشخیصی مطرح می شود. بعضی از تشخیص های دیگر عبارتند از: ژنیکوماستی یا بزرگی پستان ها. در این حالت معمولا بافت هر دو پستان با هم بزرگ می شوند و توده ی واضح و تغییرات پوستی وجود ندارد. این شرایط ممکن است به دلیل اضافه وزن یا تغییرات هورمونی ایجاد شود. در ژنیکوماستی کاذب فقط بافت چربی پستان ها افزایش می یابد و با معاینه تشخیص داده می شود.
عفونت های پوستی یا آبسه ی پستان معمولا یک توده ی دردناک ایجاد می کنند که همراه با علائم دیگری مثل تب و بی حالی و قرمزی پوست خواهد بود. لیپوما هم توده های معمولا خوش خیم حاوی چربی هستند.

بعد از نمونه برداری و جواب مثبت پاتولوژی، مرحله ی بیماری مشخص می شود و درمان بر اساس اینکه بیمار، دچار متاستاز (درگیری نقاط دیگری از بدن) شده یا خیر، ادامه می یابد.
در بیمارانی که دچار متاستاز نشده باشند و بیماری در مراحل اولیه باشد، معمولا درمان با جراحی شروع می شود. در مردان با توجه به کوچکتر بودن بافت پستان نسبت به زنان،احتمال جراحی حفظ پستان نسبت به ماستکتومی (برداشت کل پستان) کمتر است. بعد از جراحی با نظر پزشک انکولوژیست ادامه درمان با شیمی درمانی، درمان با داروهای تارگت، هورمون درمانی و رادیوتراپی ادامه می یابد.
درمان بیماران غیر متاستاتیک در مراحل پیشرفته تر، معمولا با شیمی درمانی شروع می شود و سپس با نظر پزشک با یک یا چند درمان از جمله جراحی و رادیوتراپی و تارگت تراپی و هورمون درمانی ادامه خواهد یافت.
در صورتی که بیمار در بدو تشخیص متاستاتیک باشد (نقاط دیگری از بدن مثل کبد درگیر باشد) درمان معمولا با شیمی درمانی شروع شده و درمان های دیگر در صورت لزوم اضافه می شوند.
آیا احتمال عود سرطان پستان در مردان بعد از بهبودی اولیه وجود دارد؟
مانند ابتلا در زنان، احتمال عود و یا متاستاز به سایر نقاط بدن وجود دارد که در این صورت به بررسی مجدد، نمونه گیری، ارزیابی سایر نقاط بدن و درمان بر اساس مرحله ی بیماری نیاز است.

دکتر خاطره معصومی

متخصص رادیوانکولوژی